The Bard's Tales
«تنهایی پرهیاهو»، اثر جاودانهی نویسندهی شهیر چک، بهومیل هرابال، یک رمان کوتاه اما عمیقاً فلسفی و شاعرانه است که به مثابه مرثیهای برای کتابها و در عین حال، ستایشی از دانش و معرفت در تاریکترین دوران اختناق و سانسور میدرخشد. این اثر که در زمرهی برترین گنجینههای ادبیات جهان قرار دارد، با نثری مسحورکننده و بیانی استعاری، خواننده را به سفری درونی و تأملبرانگیز در هزارتوی ذهن یک کارگر ساده و در عین حال، دانای کل، فرا میخواند.
داستان حول محور شخصیت فراموشنشدنی «هانتا»، کارگر یک مرکز بازیافت کاغذ در پراگ کمونیستی میچرخد که سی و پنج سال از عمر خود را صرف خمیر کردن کتابهای باطله و ممنوعه کرده است. او در زیرزمین مرطوب و پرهیاهوی محل کارش، در انزوایی خودخواسته، به جای نابودی صرف، به ناجی پنهان کلمات بدل میشود. هانتا با «تحصیلکردهای علیرغم میل خود»، گرانبهاترین کتابها را از زیر دستگاه پرس نجات میدهد و با خواندن آنها، ذهن خود را به کتابخانهای بیانتها از فلسفه، هنر و تاریخ بدل میسازد؛ دانشی که هم مایهی رهایی و هم بار سنگین تنهایی اوست.
هرابال در این شاهکار، با طنزی سیاه و گزنده، تقابل میان «فرهنگ» و «بربریت»، «انسانیت» و «ماشینیسم»، و «معرفت شهودی» و «نابودی سیستماتیک» را به تصویر میکشد. «تنهایی پرهیاهو» بیش از یک داستان، یک تمثیل قدرتمند دربارهی جاودانگی اندیشه و مقاومت روح انسان در برابر هر نیروی سرکوبگر است. این رمان، کاوشی در باب ارزش کلمه مکتوب و هیاهوی خاموش دانش در انزوای فردی است که پژواک آن در ذهن خواننده تا ابد طنینانداز خواهد بود.
برای شنیدن تمام اپیزودها اینجا کلیک کنید.«ماشاءالله خان در دربار هارونالرشید»، شاهکار طنزآمیز و هوشمندانهی ایرج پزشکزاد، نویسندهی فقید و خالق اثر بیبدیل «دایی جان ناپلئون»، یک رمان تاریخی سراسر کنایه و هجو است که با ظرافتی مثالزدنی، به تقابل فرهنگها و نقد تظاهر به تمدن میپردازد. این اثر برجسته که در گنجینهی ادبیات معاصر ایران جایگاهی ویژه دارد، خواننده را به سفری خندهآور و در عین حال عمیقاً تأملبرانگیز در دل تاریخ میبرد.
داستان با یک ایدهی نبوغآمیز و سورئال آغاز میشود: ماشاءالله خان، یک سرکردهی جاهل و لوطیمسلک از دوران قاجار یا پهلوی، به شکلی معجزهآسا از خوابی طولانی بیدار شده و خود را در بغداد، پایتخت شکوهمند خلافت عباسی و دربار افسانهای هارونالرشید مییابد. پزشکزاد با استادی تمام، این شخصیت زمخت و بیپروا را در قلب یکی از متمدنترین و پیچیدهترین دربارهای تاریخ قرار میدهد تا از برخورد این دو دنیای متضاد، موقعیتهایی کمیک و سرشار از نقد اجتماعی خلق کند.
«ماشاءالله خان» بیش از یک رمان طنز، یک هجویهی قدرتمند بر مفهوم «متمدن شدن» است. پزشکزاد با قرار دادن زبان کوچهبازاری و منش قلدرمآبانهی قهرمان داستان در کنار فخامت و ادب فاخر دربار عباسی، به شکلی زیرکانه، هم سنتهای متحجر و هم تجدد سطحی و وارداتی را به سخره میگیرد. این رمان، با نثری روان، دیالوگهایی درخشان و طنزی عمیق و چندلایه، به کاوش در هویت ایرانی و چالش ابدی میان سنت و مدرنیته میپردازد و اثری جاودان و خواندنی برای تمام نسلهاست.
برای شنیدن تمام اپیزودها اینجا کلیک کنید.